ΕΡΜΟΥ ΙΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ
1. Δόξα πάντων ο θεός και θείον και φύσις θεία, αρχή των όντων ο θεός, και νους και φύσις και ύλη, σοφἰα εις δείξιν απάντων ων ` αρχή το θείον και φύσις και ενέργεια και ανάγκη και τέλος και ανανέωσις.
Ην γαρ σκότος άπειρον εν αβύσσω και ύδωρ και πνεύμα λεπτόν νοερόν, δυνάμει θεία όντα εν χάει, ανείθη δε φως άγιον και επάγη υφ’ άμμω εξ υγράς ουσίας στοιχεία και θεοί πάντες καταδιερώσι φύσεως ενσπόρου.
2. Αδιορίστων δε όντων απάντων και ακατασκευάστων, αποδιωρίσθη τα ελαφρά εις ύψος και τα βαρέα εθεμελιώθη εφ’ υγρά άμμω, πυρί των όλων διορισθέντων και ανακρεμασθέντων πνεύματι οχείσθαι και ώφθη ο ουρανός εν κύκλοις επτά, και θεοί [ταις]εν άστρων ιδέαις οπτανόμενοι, συν τοις αυτών σημείοις άπασι, και διηρθρώθη…συν τοις εν αυτή θεοίς, και περιελίγη το περικύκλιον αέρι, κυκλίω δρομήματι πνεύματι θείον οχούμενον.
3. Ανήκε δε έκαστος θεός δια της ιδίας δυνάμεως το προσταθέν αυτώ, και εγένετο θηρία τετράποδα και ερπετά και ένυδρα και πτηνά και πάσα σπορά ένσπορος και χόρτος και άνθους παντός χλόη ` το σπέρμα της παλιγγενεσίας εν εαυτοίς εσπερμολόγουν τας τε γενέσεις των ανθρώπων εις έργων θείων γνώσιν και φύσεως ενεργούσαν μαρτυρίαν και πλήθος ανθρώπων και πάντων των υπό ουρανόν δεσποτείαν και αγαθών επίγνωσιν, εις το αυξάνεσθαι εν αυξήσει και πληθύνεσθαι εν πλήθει, και πάσαν εν σαρκί ψυχήν δια δρομήματος θεών εγκυκλίων τερασπορίας, εις κατοπτείαν ουρανού και δρομήματος ουρανίων θεών και έργων θείων και φύσεως ενεργείας εις τε σημεία αγαθών, εις γνώσιν θείας δυνάμεως μοίρης οχλουμένης γνώναι αγαθών και φαύλων, και πάσαν αγαθών δαιδαλουργίαν ευρείν.
Νεοελληνική απόδοση αρχαίου κειμένου:
1. Δόξα των πάντων είναι ο θεός και το θείον και φύσις θεία, αρχή των όντων ο θεός, και νους και φύσις και ύλη, αφού είναι σοφία για αποκάλυψη των πάντων ` αρχή είναι το θείον και φύσις και ενέργεια και ανάγκη και τέλος και ανανέωσις.
΄Ηταν, λοιπόν, άπειρον σκότος στην άβυσσον και ύδωρ και πνεύμα λεπτόν νοερόν, εν δυνάμει θεία όντα στο χάος, και άναψεν άγιον φως και ανέβηκαν κάτω από την άμμο από την υγρή ουσία στοιχεία και όλοι οι θεοί ξεχωρίζουν την ένσπορη φύση.
2. Και επειδή όλα τα όντα ήταν απροσδιόριστα και ακατασκεύαστα, αποχωρίσθηκαν τα ελαφρά στο ύψος και τα βαρέα θεμελιώθηκαν στην υγρήν άμμο, αφού όλα τα προσδιόρισε το πυρ και μετεωρίσθηκαν να κινούνται από το πνεύμα ` και φάνηκεν ο ουρανός σε επτά κύκλους, και αφού παρουσιάσθηκαν οι θεοί με την μορφή των άστρων, μαζί με όλα τους τα σημεία και ταξινομήθηκαν…μαζί με τους θεούς σε αυτήν, και τα περιέβαλε κυκλικά με αέρα, που εκινείτο σε κυκλική διαδρομή, δια θείου πνεύματος.
3. Και ο κάθε θεός με την δική του δύναμη εδημιούργησε αυτό που του προστάχθηκε, και έγιναν τετράποδα θηρία και ερπετά και ένυδρα (υδρόβια) και πτηνά και πάσα ένσπορη σπορά και χόρτος και παντός άνθους χλόη ` και έσπειραν μέσα σε αυτά το σπέρμα της παλιγγενεσίας και τις γεννήσεις των ανθρώπων προς την γνώση των θείων έργων και προς την ενεργήν μαρτυρίαν της φύσεως και πλήθος ανθρώπων και στην δεσποτείαν όλων των ευρισκομένων κάτω από τον ουρανόν και στην επίγνωση των αγαθών, στο να αυξάνονται σε αύξηση και να πληθύνονται σε πλήθος, και (έσπειραν) κάθε ψυχήν ένσαρκη δια της θαυμαστής σποράς της πορείας των κυκλικών θεών, προς κατοπτείαν (κάτω θέαση) του ουρανού και της πορείας των ουρανίων θεών και των θείων έργων και της ενέργειας της φύσεως και στα σημεία-σημάδια των αγαθών, προς γνώση της θείας δυνάμεως μοίρας κυλιόμενης να γνωρίσουν τα αγαθά και τα φαύλα και να εφευρίσκουν κάθε τέχνη των αγαθών.
…….(Απόσπασμα από τον ΙΕΡΟΝ ΛΟΓΟΝ του Ερμή Τρισμεγίστου)…….
ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ : Τι είπαμε ότι είναι ο τόπος, μέσα στον οποίον κινείται το παν;
ΕΡΜΗΣ : Ασώματον, ὧ Ασκληπιέ.
ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ : Και το ασώματον τι είναι;
ΕΡΜΗΣ : Νοῦς ὄλος εξ ὄλου ἐαυτόν εμπεριέχων, ελεύθερος σώματος παντός, απλανής, απαθής, αναφής (=ανέγγιχτος), αυτός ἐν εαυτῶ ἑστώς (=ο ίδιος ιστάμενος στον εαυτόν του, ακίνητος), χωρητικός τῶν πάντων και σωτήριος τῶν όντων, τοῦ οποίου ως ακτῖνες είναι το αγαθόν, η αλήθεια, το αρχέτυπον πνεύματος, το αρχέτυπον τῆς ψυχῆς.
ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ : Ο Θεός, λοιπόν, τι εἷναι;
ΕΡΜΗΣ : Ο μηδέ ἕν τούτων υπάρχων (εἷναι αυτό που δεν εἷναι κανένα από τα υπάρχοντα), για τα οποῖα εἷναι αἴτιος και για το εἶναι τους και για ὄλα και για καθένα ξεχωριστά από ὅλα τα ὄντα.
Βεβαίως, δεν υπάρχει τίποτε πλέον για το μη ὄν, και ὅλα τα ὄντα γίνονται εκ τῶν ὄντων, όχι εκ μη ὄντων` διότι τα μη ὄντα δεν ἔχουν φύσιν να δύνανται να γίνουν, αλλά τοῦ να μη δύνανται να γίνουν. Και, ακόμα, τα ὄντα δεν έχουν φύσιν να μην υπάρχουν ποτέ.
ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ : Τι εννοεῖς, να μην εἷναι ποτέ; (Μήπως) ο Θεός δεν εἷναι νοῦς, και (συνάμα) αίτιος τοῦ νοῦ, δεν εἷναι πνεῦμα και αίτιος τοῦ πνεύματος, ουδέ φῶς και (συνάμα) αἴτιος τοῦ φωτός; Κατά συνέπειαν ( όθεν) τον θεόν πρέπει να τον σεβόμαστε με αυτές τις δύο προσηγορίες, οι οποίες ανήκουν μόνον σε Αυτόν και σε κανέναν άλλον. Διότι οὑδείς ἄλλος από τους λεγόμενους θεούς οὔτε από τους ανθρώπους οὔτε από τους δαίμονες δύναται να εἷναι τόσον ἀγαθός, παρά μόνον ο Θεός και τοῦτο ισχύει μόνον και τίποτε ἄλλο. Τα δε ἄλλα πάντα δεν χωροῦν την φύσιν τοῦ ἀγαθοῦ ` διότι εἷναι σῶμα και ψυχή, τα οποῖα δεν ἔχουν τόπον δυνάμενον να χωρέσει τι ἀγαθόν.
Τόσον μεγάλο, βεβαίως, εἷναι το μέγεθος τοῦ ἀγαθοῦ, ὅσον εἷναι η ὕπαρξις ὄλων τῶν ὄντων, και σωμάτων και ασωμάτων, και αισθητῶν και νοητῶν, τοῦτο εἷναι το Ἀγαθόν, τοῦτο εἷναι ο Θεός.
Μην πεἴς, λοιπόν, τίποτε άλλο αγαθόν, διότι ασεβεῖς, ἤ (μην πεῖς) κάτι άλλο ποτέ τον Θεόν, παρά μόνον το Ἀγαθόν, γιατί πάλι ασεβεῖς.
Με τον λόγον μεν, λοιπόν, απ’ ὄλους λέγεται το Ἀγαθόν, ὅμως δεν νοεῖται από ὄλους τι, τέλος πάντων, εἷναι το Ἀγαθόν. Διά τοῦτο, οὐδέ ο Θεός νοεῖται υπό πάντων, αλλά από ἄγνοια και τους θεούς και κάποιους από τους ανθρώπους τούς ονομάζουν αγαθούς, ενῶ ποτέ δεν δυνανται οὔτε να εἷναι οὔτε να γίνουν αγαθοί ` διότι αναπαλλοτριώτατον και αχώριστον εἷναι τοῦ Θεοῦ το Ἀγαθόν, διότι αυτός ο ἴδιος εἷναι ο Θεός. Ὀλοι μεν οι ἄλλοι αθάνατοι θεοί, λοιπόν, τιμῶνται με την προσηγορία (ονομασία) τοῦ θεοῦ, ο δε Θεός το Ἀγαθόν, ὄχι κατά την τιμήν αλλά κατά την φύσιν (του) προσαγορεύεται (ονομάζεται` διότι μία εἷναι η φύσις τοῦ Θεοῦ, το Ἀγαθόν, και ἕνα το γένος αμφοτέρων, από τα οποία τα γένη πάντα εκπηγάζουν. Διότι ο αγαθός εἷναι αυτός ο οποῖος δίδει τα πάντα και δεν λαμβάνει τίποτε` ο Θεός, λοιπόν, εἷναι το Ἀγαθόν και το Ἀγαθόν ο Θεός.
Η δε άλλη προσηγορία (ονομασία) εἷναι η τοῦ Πατρός, πάλιν επειδή εἷναι Ποιητής τῶν πάντων ` διότι τοῦ πατρός η ιδιότητα εἷναι το ποιεῖν, γι’ αυτό και μεγίστη σπουδή και ευσεβεστάτη στον βίον εἷναι για τους ορθοφρονοῦντες η παιδοποιΐα, και μέγιστον ατύχημα και ασέβημα εἷναι να πεθάνει κάποιος από τους ανθρώπους ἄτεκνος, και αυτός μετά θάνατον καταδικάζεται από τους δαίμονες. Η δε τιμωρία εἷναι η εξῆς, να καταδικασθῆ η ψυχή τοῦ ατέκνου σε σῶμα που δεν ἔχει την φύσιν μήτε τοῦ ανδρός μήτε τῆς γυναικός, το οποῖον εἷναι καταραμένον από τον Ἥλιον.
Και γι’ αυτό, Ασκληπιέ, μή συναισθάνεσαι κανέναν που εἷναι ἄτεκνος, αλλά, αντιθέτως, να τον λυπᾶσαι (ελέησον) για την συμφορά, γνωρίζοντας ποια τιμωρία τον περιμένει. Τόσα και τέτοια, ὧ Ασκληπιέ, ας έχουν λεχθῆ ως κάποια προκαταρκτικά της φύσεως τών πάντων,
( από 12-17 )