28. Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ

 Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ

         ”   Η αρχή όλης της τέχνης είναι η αγάπη . Η αξία και το πεδίο δράσης κάθε τέχνης αποφασίζεται από το πόση ικανότητα έχει ο καλλιτέχνης γι’ αγάπη .

Τίποτε δεν σημαίνει τόση χαρά, και τίποτε δεν μπορεί να δώσει τόση πολλή χαρά, σαν την ομορφιά και την τέχνη – εφ’ όσον, δηλαδή, η κατάδυσή μας στην ομορφιά και την τέχνη είναι τόσο απόλυτη που να έχομε καταφέρει να ξεχάσομε τον εαυτό μας και την τρομαχτική οδύνη του κόσμου .

Ολόκληρη η τέχνη μας είναι απλώς μια αναπλήρωση, μια φιλόπονη αναπλήρωση πάρα πολύ ακριβά πληρωμένη, έτσι όπως παίρνει τη θέση της χαμένης ζωής, της χαμένης ζωτικότητας, της χαμένης αγάπης . Κι ωστόσο, πάλι δεν είναι έτσι . Το να βλέπει κανείς την πνευματική ζωή σαν υποκατάστατο σε σχέση με μια ανεπαρκή ζωή των αισθήσεων δεν σημαίνει τίποτε άλλο από μια υπερεκτίμηση των αισθήσεων. Η ζωή των αισθήσεων δεν αξίζει ούτε ένα γιώτα παραπάνω από τη ζωή του πνεύματος και αντίστροφα . Το ν’ αγκαλιάσει κανείς μια γυναίκα ή το να γράψει ένα ποίημα είναι ένα και το αυτό .

Σε ορισμένες στιγμές έχομε την ικανότητα μιας ενόρασης στο μυστικό της ενότητας, αλλά η ικανότητά μας μιάς αποτίμησης, μιας υποκειμενικής αποτίμησης` χωρίς αυτήν δεν μπορεί να υπάρξει ούτε τέχνη ούτε αγάπη .

        Η τέχνη είναι η θέαση του κόσμου σε μια κατάσταση χάριτος .

Ακριβώς όπως κάθε μεγάλο έργο τέχνης έχει την πηγή του στην αγάπη, έτσι και ο μόνος τρόπος πλησιάσματος των έργων τέχνης που αξίζει και μπορεί να βοηθήσει είναι η αγάπη .

       Ξέρω ότι σήμερα ακριβώς όπως και σε κάθε άλλη εποχή στο παρελθόν κάθε αληθινό ποίημα ή έργο ζωγραφικής, κάθε μέτρο αληθινής μουσικής πληρώνεται με μια ολόκληρη ζωή, με οδύνη και αίμα. Τίποτε δεν έχει αλλάξει στον κόσμο εκτός από ό,τι πάντοτε αποτελούσε την επιφάνεια των πραγμάτων και ήταν εύκολο ν’ αλλάξει : η κοινή γνώμη και η συμβατική ηθική . Ευτυχώς κάθε σοβαρός καλλιτέχνης μπορεί να υπερασπίσει τον εαυτό του ενάντια σε αυτά τα πράγματα : κάποιος ασκητισμός χρειάζεται και κάποια παραίτηση, αλλά αξίζει, και πάρα πολύ τον κόπο .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Η τέχνη έχει να κάνει με συμπυκνώσεις, με εικόνες . Εσείς όμως θέλετε συλλήψεις αντί για εικόνες . 

Το εάν η τέχνη και η ομορφιά μπορούν πραγματικά να κάνουν έναν άνθρωπο καλύτερο και πιο δυνατό παραμένει ανοιχτό σαν θέμα : αλλά ένα είναι το βέβαιο : ότι σαν το έναστρο στερέωμα μάς υπενθυμίζουν το φως, την τάξη και την αρμονία, και την ύπαρξη του “νοήματος” μέσα στο χάος . 

Η μεγαλοφυία είναι η δύναμη της αγάπης, μια τεράστια επιθυμία για αφοσίωση .

 

Δεν θα ήθελα να ζω για χάρη της ζωής μόνο, δεν θα ήθελα ν’ αγαπώ για χάρη της γυναίκας μόνο . Μου χρειάζεται η παρακαμπτήριος της τέχνης, για να είμαι ικανοποιημένος με την ζωή, για να μπορώ να την αντέξω, χρειάζομαι τη μοναδική, περίπλοκη ευχαρίστηση του να υπάρχω σαν καλλιτέχνης .

Η κατανόηση της τέχνης και η ικανότητα να ζήσει μαζί της κανείς απαιτούν μια φυσική προδιάθεση, που υποχρεωτικά συγγενεύει με την καλλιτεχνική παρόρμηση ή το ταλέντο . Όσοι την έχουν μπορούν να χαρούν την τέχνη, οι άλλοι όχι .

Το ταλέντο πρέπει να πολεμιέται και ν’ αντισταθμίζεται από τον χαρακτήρα, η έμπνευση από την πειθαρχία, η ευκολία από την αναχαίτιση των παρορμήσεων .

Πρέπει να μας είναι επιτρεπτό να θυμόμαστε πότε πότε ότι σε σχέση με τους μεγάλους ποιητές του ένας λαός δεν κατέχει απλώς μια ποικιλία υψηλής κλάσεως γελοτοποιών και ψυχαγωγών , με των οποίων τη συντροφιά μπορεί να περάσει κανείς μερικές ευχάριστες ώρες κατά καιρούς , αλλά κάτι βασικά διαφορετικό , συγκεκριμένα , κεραίες , ευαίσθητα αισθητήρια όργανα , που προβλέπουν  και εξετάζουν ένα μέρος του μέλλοντος , μια δυνατότητα εξέλιξης .Οι ποιητές και οι στοχαστές , στο μέτρο που δεν ήταν καιροσκόποι αλλά είχαν το κουράγιο των πεποιθήσεών τους , είναι τα πιο ευγενή αλλά επίσης και τα πιο επικίνδυνα πρότυπα ενός λαού . Γιατί αυτά τα πρότυπα δεν παρέχουν μια υποδειγματική λίστα καθηκόντων και πεποιθήσεων που το μόνο που χρειάζεται είναι να μιμηθεί κανείς , αλλά υποδεικνύουν και διδάσκουν επακριβώς το αντίθετο , συγκεκριμένα , τον δρόμο προς τη μοναξιά και την προσωπική συνείδηση .

     Αυτοί που αγωνίσθηκαν να υπερβούν το στοιχείο του χρόνου προς χάριν του άχρονου δεν ήταν ποτέ αόριστοι ονειροπόλοι, αλλά είχαν πάντα βαθιές ρίζες υπευθυνότητας στους καιρούς τους . Όσα περισσότερα μαθαίνομε γι’ αυτούς, τόσο περισσότερο αποκτούν την αξία του συμβόλου και κατά συνέπεια τόσο περισσότερο παραδειγματικοί γίνονται .

       Αν η  βιομηχανία και η επιστήμη δεν έχουν πια ανάγκη από προσωπικότητες , ας τις αφήσομε να κάνουν χωρίς αυτές . Αλλά τώρα όπως και από πάντοτε εμείς οι καλλιτέχνες, που στη μέση της γενικής χρεοκοπίας της κουλτούρας κατοικούμε ένα νησί που ακόμα προσφέρει ανεκτίμητες δυνατότητες ζωής, πρέπει να υπακούσομε σε άλλους νόμους . Για μας η προσωπικότητα δεν είναι μια πολυτέλεια αλλά  η απαραίτητη προϋπόθεση της ύπαρξής μας , είναι η χαρά της ζωής, ένα αναπόσπαστο κεφάλαιο. Και όταν αναφέρομαι στους  καλλιτέχνες εννοώ όλους εκείνους για τους οποίους είναι μια ανάγκη το να αισθάνονται ότι είναι ζωντανοί και ότι αναπτύσσονται, το να είναι συνειδητοί των θεμελίων της δύναμής τους, και το να χτίσουν πάνω σε αυτά τα θεμέλια τις ζωές τους σύμφωνα με τους έμφυτους νόμους, με άλλα λόγια εννοώ όλους εκείνους για τους οποίους είναι μια ανάγκη το ν’ αποφύγουν όλες τις άσχετες δραστηριότητες και πράξεις στη ζωή που δεν βρίσκονται στην ίδια γεμάτη από νόημα σχέση προς τα θεμέλιά τους που βλέπει κανείς να υπάρχει ανάμεσα στον θόλο και στον τοίχο ή την στέγη και τον στύλο σ’ ένα γερό έργο αρχιτεκτονικής .

    (…)Ρωτάω : με ποιον άλλο τρόπο ζούμε, με ποιον άλλο τρόπο ξέρομε ότι είμαστε ζωντανοί, πέρα απ’ αυτόν των συναισθημάτων μας ; Τι σημασία μπορεί να έχει για μένα ένα γεμάτο πορτοφόλι, ένας μεγάλος λογαριασμός στην τράπεζα, μια περιποιημένη τσάκιση στο παντελόνι μου ή ένα ωραίο κορίτσι, όταν δεν μου προκαλούν κανένα συναίσθημα, όταν η ψυχή μου μένει ασυγκίνητη;(…)Τα συναισθήματα , οι ευαίσθητοι που εύκολα διεγείρονται συγκινησιακοί κραδασμοί – αυτά πρέπει να παραδεχτώ, είναι η κληρονομιά μου, ό,τι έχω που μπορεί να με βοηθήσει για να τα βγάλω πέρα στη ζωή μου .

 

       Θεωρώ την μοναχικότητα του καλλιτέχνη, και γενικά των προικισμένων ανθρώπων σαν αναπόφευκτη, άσχετα από το εάν είναι επιτυχημένοι ή όχι . Και θεωρώ επίσης εξίσου κατανοητό , και βασικά σωστό, το ότι ένας προικισμένος άνθρωπος της φαντασίας, θα πρέπει να κρύβει αυτή τη μοναχικότητα όσο γίνεται περισσότερο . Γιατί, αν και αργά ή γρήγορα αυτός που έχει ταλέντο δεν θα μπορέσει παρά να δει τους θλιβερούς περιορισμούς του μέσου ανθρώπου, ωστόσο, θα πρέπει να προφυλάξει τον εαυτό του από αυτή την επίγνωση, καθώς στο τέλος θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε μια στέρηση αγάπης, μια περιφρόνηση για την ανθρωπότητα, που αυτός ο ίδιος δε θα μπορούσε να υποφέρει . Αλλά κρυμμένη ή όχι, η μεγάλη, συχνά παγερή μοναχικότητα του καλλιτέχνη ή στοχαστή ανάμεσα στους μέσους ανθρώπους είναι πάντα μαζί μας , είναι το τίμημα που πρέπει να πληρώσομε για το γεγονός ότι υπερέχομε ως προς ορισμένα πράγματα των άλλων .

     

Ο αστός συχνά παρομοιάζει τον άνθρωπο της δημιουργικής φαντασίας με τον τρελό. Υποπτεύεται πολύ σωστά ότι ο ίδιος θα είχε τρελαθεί , αν θα επρόκειτο ν’ αντιμετωπίσει τον εαυτό του ως το βάθος του σαν τον καλλιτέχνη, τον θρησκευόμενο άνθρωπο, ή τον φιλόσοφο. Άσχετα από το αν αποκαλούμε το βάθος αυτό ψυχή ή ασυνείδητο ή κάτι το οτιδήποτε άλλο , αυτό αποτελεί την πηγή της καθεμιάς από τις παρορμήσεις της ζωής μας. Ανάμεσα στον εαυτό του και την ψυχή του ο αστός έχει τοποθετήσει έναν αστυνόμο, μια συνείδηση, μια ηθική, έναν ελεγκτή των συνόρων, και δεν αναγνωρίζει ο,τιδήποτε προέρχεται από το βάθος της ψυχής του, αν πρώτα δεν έχει σφραγισθεί από αυτήν την αυθεντία. Ο καλλιτέχνης, από την άλλη μεριά, πρέπει αιώνια να δυσπιστεί όχι προς την περιοχή της ψυχής του, αλλά ως προς τον κάθε είδους ελεγκτή των συνόρων. Περνάει μυστικά από το Εδώ στο Εκεί, από το Συνειδητό στο Ασυνείδητο σαν να ήταν στο σπίτι του και στις δυο αυτές περιοχές.

      Στο σύγχρονο αστικό κόσμο μας, που σήμερα χωρίς αμφιβολία τρέμει πάνω στα θεμέλιά του, ο καλλιτέχνης είναι ένα είδος υποκατάστατου, κάποιος στον οποίο η αστική κοινωνία έχει εμπιστευθεί λειτουργίες που κανονικά θα έπρεπε ν’ απασχολούν τον καθένα, αλλά οι οποίες σε αυτούς τους καιρούς της παρακμής που ζούμε έχουν παραμεληθεί από τους περισσότερους απ’ τους αστούς. Σήμερα οι καλλιτέχνες αποτελούν την μόνη τάξη των ανθρώπων που μπορούν να ζήσουν σύμφωνα με τη φύση τους και ανενόχλητοι σε μια κοινωνία που τους ανέχεται ως ένα αρκετά μεγάλο βαθμό .

     Κάθε φορά που παρουσιάζεται μια μεγαλοφυία, είτε ασφυκτιά στο περιβάλλον της, είτε το καταδυναστεύει. Παγκόσμια θεωρείται σαν το πιο τέλειο λουλούδι της ανθρωπότητας, ωστόσο παντού προκαλεί την αναταραχή  και τη σύγχυση. Πάντα εμφανίζεται μεμονωμένα, είναι καταδικασμένη στη μοναξιά, είναι αδιάφθορη, και πάντα έχει μια τάση προς την αυτοθυσία .

      Ο μύστης προσπαθεί να καταργήσει τον χρόνο με την παραίτησή του, διαμέσου του διαλογισμού, από κάθε είδους δράση . Ο καλλιτέχνης προσπαθεί να κάνει το ίδιο με τον αντίθετο τρόπο : με το να διατηρεί και να διαιωνίζει δια μέσου μιας εντατικής δραστηριότητας .” Ερνστ Φίσερ

       Δια μέσου όλων των αιώνων ως τους δικούς μας καιρούς έχουν υπάρξει εκατοντάδες  ” ιδεολογιών ” και κομμάτων , προγραμμάτων και επαναστάσεων, άλλαξαν τον κόσμο και (ενδεχομένως ) προκάλεσαν την πρόοδο . Αλλά κανένα από τα προγράμματα αυτά και καμιά από αυτές τις διακηρύξεις αρχών δεν επέζησε . Οι πίνακες και τα λόγια λίγων μεγάλων καλλιτεχνών, τα λόγια λίγων αυθεντικών σοφών ανθρώπων και εραστών και δημιουργών επέζησαν των καιρών τους . Αιώνες μετά από τότε που ειπώθηκαν, τα λόγια του Ιησού ή κάποιου αρχαίου ποιητή ακόμη συγκινούν αναρίθμητους ανθρώπους, τους αφυπνίζουν , ανοίγουν τα μάτια τους στην οδύνη και στο θαύμα της ανθρωπότητας. Η ελπίδα μου και η φιλοδοξία μου είναι να βρεθώ στις γραμμές αυτών των εραστών και καταθετών, να είμαι ένας ανάμεσα στις χιλιάδες, όχι το να θεωρηθώ “μεγαλοφυία” ή κάτι  παρόμοιο .

      Το πνεύμα και η ψυχή, η διανόηση και το συναίσθημα είναι αδιαχώριστα και αλληλένδετα. Όποιος υπερεκτιμά και καλλιεργεί υπερβολικά το ένα σε βάρος του άλλου, ή ακόμα χειρότερα, καλλιεργεί το ένα σε σύγκρουση με το άλλο, σκοπεύει στο μισό μάλλον αντί στο σύνολο .(…)

Για τον καλλιτέχνη δεν υπάρχει “πρέπει”. Ο πραγματικός καλλιτέχνης δεν παρακινείται ποτέ από κανενός είδους υποχρέωση αλλά από το ένστικτο. Κάνει απλώς αυτό που η φύση τον προστάζει…Αλλά με μια διαφορετική και πιο πλατιά έννοια, ο καλλιτέχνης, όπως και κάθε άνθρωπος με δύναμη κι ευαισθησία πάνω από τον μέσο όρο, έχει την σημασία του για το μέλλον της ανθρωπότητας. Ο καθένας από αυτούς τους πρωτότυπους, ευαίσθητους, παράφορους και ανήσυχους ανθρώπους αποτελεί μία προσπάθεια της ανθρωπότητας ν’ ανοίξει και να πετύχει νέες δυνατότητες, και όσο περισσότερο ο συγγραφέας το αισθάνεται αυτό και το εκφράζει στα έργα του, τόσο πιο αποτελεσματικά θα είναι, αν και όχι ίσως τη στιγμή εκείνη .

Η μεγάλη τέχνη δεν έχει ανάγκη από εξηγήσεις και ψυχολογικές ερμηνείες . Στήνει τα έργα της και έχει εμπιστοσύνη στη μαγική τους δύναμη, χωρίς να φοβάται ότι δεν θα γίνουν κατανοητά .(…)

   

                                                                 ΒΙΡΝΑ ΑΙΓΙΑΛΗ/ ΒΙΡΓΟ : ” ΕΡΩΣ ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ”

       Η γλώσσα είναι καλή και αυθεντική, όταν αποτελεί  έκφραση μιας αυθεντικής εμπειρίας. Γι’ αυτό η γλώσσα του λαού, γεμάτη από πανάρχαιη υπερατομική εμπειρία ,είναι πάντα τόσο όμορφη. Αν ο σύγχρονος μέσος Γερμανός έχει μια τόσο φτηνή γνώση της ίδιας του της γλώσσας, αυτό δεν οφείλεται σε έλλειψη σχολικής παιδείας, αλλά σε μια ρωγμή στη βαθύτερη ύπαρξή του, στην ανικανότητά του για την αυθεντική, έντονη εμπειρία .(…)

     Ανάμεσα στον κόσμο των μηχανών και τον θορυβώδη κόσμο των διανοουμένων, ο ποιητής, ο πιο αγνός τύπος του πνευματικού ανθρώπου, έχει αναγκαστικά οδηγηθεί σ’ ένα είδος κενού, όπου είναι καταδικασμένος ν’ ασφυκτιά . Γιατί ο ποιητής είναι ο υπέρμαχος και υποστηρικτής εκείνων ακριβώς των ανθρωπίνων δυνάμεων και αναγκών, εναντίον των οποίων οι καιροί μας έχουν κηρύξει φανατικά πόλεμο.

    Η λειτουργία του ποιητή δεν είναι να δείχνει  δρόμους ,αλλά πάνω απ’ όλα να ξεσηκώνει μεγάλες επιθυμίες …

{youtube}uXuIlNY6tag{/youtube}

     Λίγοι (ομολογουμένως πολύ λίγοι) από τους προικισμένους συγγραφείς έχουν πλήρη συνείδηση της κατάστασης και δεν αποφεύγουν το καθήκον να την αναλύσουν. Αυτοί οι λίγοι άνθρωποι ζουν σε μια απομόνωση που από χρόνο σε χρόνο γίνεται όλο και πιο καταπιεστική, και οι προσπάθειές τους να δώσουν έκφραση σε αυτή την πνευματική κρίση κάθε άλλο από ενασχολήσεις διακοπών αποτελούν αλλά υπεύθυνες καταθέσεις .(…)

     Υποθέτεις ότι η ικανότητα του καλλιτέχνη να εκφράζει τα πράγματα τον λυτρώνει από το βάρος των εμπειριών του .Κάτι τέτοιο πραγματικά συμβαίνει. Αισθάνεται κανείς ένα είδος απελευθέρωσης, όταν εξομολογείται αυτά που τον βαραίνουν. Αλλά αυτό δεν δεν απαιτεί καλλιτεχνικές ικανότητες(…)

      Ο καλλιτέχνης έχει πάντοτε την τάση να βάζει ολόκληρη την ύπαρξή του μέσα στην εξομολόγησή του, να ταυτίζει ολόκληρη την αποστολή του και ό,τι πετύχει με αυτήν, και κατά συνέπεια να βρίσκεται συνέχεια στην τροχιά του μαγικού κύκλου των δικών του προσωπικών υποθέσεων. Γιατί ο καλλιτέχνης δεν μπορεί παρά πάντα να υπερβάλλει τη σημασία της δουλειάς του, επειδή έχει μεταφέρει ολόκληρο το περιεχόμενο της ύπαρξής του, και επομένως και την δικαίωση του εαυτού του, από την ζωή του , στο έργο του .

{youtube}ddAAsuPefWI{/youtube}

     Είναι δυνατόν να είναι κανείς συγγραφέας αλλά όχι να γίνει . ” (Έρμαν Έσσε “Σκέψεις-Δοκίμια “)

                           Nίκος Καζαντζάκης                                              Μίκης Θεοδωράκης                                                              

” Η Τέχνη έχει αυτό το δικαίωμα. όχι μονάχα το δικαίωμα παρά και το χρέος :να υποτάζει τα πάντα στην ουσία `θρέφεται από την ιστορία, την αφομοιώνει αργά, πονετικά, και την κάνει παραμύθι ” (Ν. Καζαντζάκης)

       Τέχνη είναι η τάση του ανθρώπου να εξιδανικεύσει τα δεδομένα της εμπειρίας, να τους δώσει μορφή με βάση τον συναισθηματικό κόσμο. Είναι η ικανότητα δημιουργίας έργων, που προκαλούν αισθητική συγκίνηση και συνιστούν έκφραση και ερμηνεία του Ωραίου. Βάση της Τέχνης είναι το συναίσθημα, η φαντασία η δεξιότητα. Η Τέχνη εκφράζει χαρά, ευγνωμοσύνη, έκσταση, στοχασμό, διαμαρτυρία, νέες αξίες . Σκοπός της Τέχνης είναι η παρουσίαση των εσωτερικών αληθειών του ψυχικού κόσμου και η αποκάλυψη του ωραίου, η διατήρηση ζωντανής συνείδησης στον άνθρωπο. Η Τέχνη αποτελεί καταφύγιο και φέρνει ηρεμία, ανακούφιση, κατανόηση της ομορφιάς, δημιουργικότητα και είναι η δύναμη της λύτρωσης του ανθρώπου. Η Τέχνη είναι μετουσιωμένη μορφή του αγώνα της κοινωνίας. Είναι μεγάλη πολιτική με μακροχρόνιες προοπτικές .

       “Σ’ ορισμένο ύψος όλα ανταμώνονται και συμπίπτουν : οι σκέψεις του φιλοσόφου, τα έργα του καλλιτέχνη και οι καλές πράξεις .” (Φρειδερίκος Νίτσε)

“Η Τέχνη απαιτεί αγνότητα. Με την ικανότητα αυτή να παριστά και να μεταδίδει τον εξαγνισμό η Τέχνη κατορθώνει να αποκτήσει μια κοινωνική σημασία που εξικνείται έως το μεταφυσικό. Το έργο Τέχνης δεν λειτουργεί ως όργανο θρησκευτικότητας ή ως εργαλείο ενός ηθικολογούντος κηρύγματος ΄αλλά κατά κάποιον τρόπο ως όργανο του ίδιου της του εαυτού . Επειδή μέσα στην ολότητα του Είναι που αποτελεί έργο Τέχνης εμπεριέχεται κατ’ ουσίαν τόσο το άπειρο όσο και τι τίποτα.”(Χέρμαν Μπροχ)

                                                                 Ζωγραφική σύνθεση του RENE MAGRITTE

“ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ πρέπει να κατακτά το κοινό, όχι με την παθητική ταύτιση, αλλά με την έκκληση στον Λόγο, η οποία ωθεί σε δραστηριότητα και απόφαση.
Σε έναν κόσμο αλλοτρίωσης, όπου ζούμε, η κοινωνική πραγματικότητα πρέπει να παρουσιαστεί με την αποστασιοποίηση του θέματος και των προσώπων, ξαφνικά κάτω από ένα αναπάντεχο φως και ακριβώς με αυτόν τον τρόπο σαν αντιληπτή και μετατρέψιμη.
Επειδή τα πράγματα είναι όπως είναι, δεν θα μείνουν όπως είναι” ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ

                                       “ΔΡΟΜΕΙΣ” : γλυπτό έργο του Θεοδώρου Παπαγιάννη στο Σικάγο,

                                         που εκφράζει την κινητικότητα των λαών, σαν τον πρώτο Μαραθωνοδρόμο,

                                         φέρνοντας μήνυμα Ειρήνης, Αδελφότητας  και Συνεργασίας

                                          σε όλη την Ανθρωπότητα

 Eρνστ Φίσερ : “Αν ο άνθρωπος ήταν από την φύση του μόνον ένα ξεχωριστό άτομο, μόνο μια ατομικότητα, ο πόθος του αυτός θα ήταν ακατανόητος και παράλογος ` γιατί σαν ξεχωριστό άτομο, σαν ατομικότητα θα ήταν αυτόχρημα μια ολότητα, όλο αυτό που θα μπορούσε να είναι. Ο πόθος του για συμπλήρωση υποδηλώνει ότι σύμφωνα με την φύση του είναι κάτι παραπάνω από ξεχωριστό άτομο, από ατομικότητα, ότι αισθάνεται σαν ατελές έργο και μη ολοκληρωμένη δυνατότητα, ότι μπορεί να ολοκληρωθεί μόνον αν κάνει δικό του αυτό που είναι βίωμα των άλλων, που δυνητικά θα μπορούσε να είναι δικό μου. Σε αυτό, που ο άνθρωπος το αισθάνεται σαν δική του δυνατότητα, περιέχονται όλα όσα είναι σε θέση να κάνει ολόκληρη η ανθρωπότητα. Η Τέχνη είναι ένα απαραίτητο μέσον  αυτής της συγχώνευσης του ξεχωριστού ατόμου με το σύνολο, της άπειρης κοινωνικοποίησής του, της συμμετοχής του στα βιώματα, στις εμπειρίες και στις ιδέες ολόκληρου του ανθρωπίνου γένους .

Giuseppe Pellizza de Volpedo “Η Τέταρτη Τάξη”

                                              PABLO NERUDA ” CANDO HENERAL” America insurrecta

H Tέχνη δεν είναι ποτέ μόνο επιστημονική περιγραφή της πραγματικότητας ` η λειτουργία της είναι πάντα να συλλαμβάνει ολόκληρο τον άνθρωπο, να κάνει δυνατή την συμμετοχή του εγώ στην ξένη ζωή και στην ξένη μοίρα, να το κάνει ικανό να ταυτίζεται με το άλλο, να κάνει δικό του αυτό που δεν είναι δικό του και όμως μπορεί να γίνει . Ένας μεγάλος διαφωτιστής, όπως ο Μπέρτολντ Μπρεχτ δεν επιδρά μόνο με την λογική και το επιχείρημα, αλλά και με το αίσθημα και την υποβολή, όχι μόνο με το να “βάζει” το κοινό “απέναντι” στο έργο Τέχνης, αλλά και να το “βάζει μέσα” στο έργο. Ο ίδιος γνώριζε πολύ καλά και παρατήρησε ότι δεν πρόκειται για απόλυτες αντιθέσεις, αλλά απλώς για μετατοπίσεις τόνων. Έτσι μέσα σε ένα μέσο κοινοποίησης μπορεί να δοθεί προτίμηση σε αυτό που υποβάλλει συγκινησιακά ή σε αυτό που πείθει καθαρώς ορθολογικά”.(… )Η Τέχνη είναι απαραίτητη, ώστε ο άνθρωπος να είναι σε θέση  να γνωρίζει και να αλλάζει τον κόσμο – αλλά και απαραίτητη  εξαιτίας της ενυπάρχουσας σε αυτήν μαγείας (…) Το όνειρο του ανθρώπου να μαγεύει την φύση, να έχει την δύναμη να μαγεύει τα πράγματα, να τους δίνει νέα μορφή, είναι μια αντανάκλαση στην φαντασία αυτού που γίνεται με την εργασία στην πραγματικότητα .

      Ο άνθρωπος θα είναι πάντα, ως θνητός και κατά συνέπειαν ατελής, τοποθετημένος σε άπειρη πραγματικότητα, της οποίας είναι συμμέτοχος και ανταγωνιστής. Η αντίφαση του να είναι ένα περιορισμένο Εγώ και ταυτόχρονα ένα μέρος του Όλου θα υπάρχει πάντα. Οι μυστικοί επιδίωξαν ανέκαθεν  μιά κατάσταση, την  “άλλη κατάσταση “, στην οποία ο άνθρωπος “είναι έξω από τον εαυτό του”, ενωμένος με την ολότητα που αποκαλείται “θεός”. Εμείς δεν είμαστε μυστικοί και δεν επιδιώκουμε την παράδοξη κατάσταση, όπου ο άνθρωπος με υπέρτατη συγκέντρωση στον εαυτό του εξαλείφει το Εγώ του, όπου με απόλυτη άρνηση της πραγματικότητας επιδιώκει να συμμετάσχει σε ένα κενό άπειρο . Ο σκοπός μας δεν είναι εξάλειψη της προσωπικότητας, αλλά η μεγαλύτερη δυνατή αύξησή της, όχι το βύθισμα στο ασυνείδητο, αλλά η ανώτατη συνείδηση, ο δραστήριος, ελεύθερος, προς όλες τις κατευθύνσεις αναπτυγμένος άνθρωπος . Παρ’ όλ’ αυτά η ανώτατη συνείδηση του ξεχωριστού ατόμου δεν είναι σε θέση να αναπαραγάγει στο Εγώ του την ολότητα, να παρουσιάζει σε κάθε άνθρωπο την ανθρωπότητα. Και όπως η γλώσσα συσσωρεύει στον καθένα το κοινωνικό Είναι, την συλλογική εμπειρία περασμένων χιλιετηρίδων, όπως η επιστήμη διατηρεί στον καθένα την γνώση ολοκλήρου του ανθρωπίνου γένους για τον κόσμο, έτσι και η διαρκής λειτουργία της Τέχνης είναι να κάνει το βίωμα της ανθρωπότητας δικό του βίωμα, να τον ταυτίζει με τον κόσμο που έχει δαμάσει και μαγέψει η Τέχνη . Κάθε Τέχνη έχει να κάνει μ’ αυτήν την ταύτιση, μ’ αυτήν την ατέλειωτη μεταμόρφωση, με την οποία ο άνθρωπος σαν Πρωτέας παίρνει κάθε μορφή, ζει χιλιόπτυχα χωρίς να χάνεται μέσα στην πολλαπλότητα .

 

 

 

                                                                                     Σαλβαντόρ Νταλί

 Γλυπτική σύνθεση σε φυσικό τοπίο